Door Maria Mojet
Het Merwedekanaal is druk en er is geen enkele roeier die dat ontkent. Helaas is dit geen recent probleem, daarom wordt er al ruim 20 jaar gelobbyd voor het behoud van het Merwedekanaal als roeiwater. Hierdoor zijn roei-vriendelijke plannen al verder dan ooit, maar andere ingrijpende plannen die onze sport haast onmogelijk maken staan nog steeds op de agenda. Volgende week (woensdag 21 maart) mag iedereen weer naar de stembus voor de gemeenteraadsverkiezingen. Hierbij kunnen wij als Utrechtse roeiers ervoor zorgen dat de partijen die roeigezind zijn meer zetels krijgen in de gemeenteraad. Plannen, zoals extra bruggen en het opheffen van het verbod op zwemmen, kunnen dan tegengehouden worden en een start kan gemaakt worden aan de bouw van nieuw roeiwater in Rijnenburg. Vandaar dit overzicht van de voor roeiers relevante stukken uit de verkiezingsprogramma’s.
Huidige stand van zaken en het sportakkoord
In oktober 2015 heeft de KNRB het Merwedekanaal getoetst aan de normen en richtlijnen van het handboek roeiaccomodaties. Hierbij hebben ze gekeken naar de lengte, breedte en diepte van het kanaal, maar ook de bruggen en de veiligheid van de roeiers en coaches zijn meegenomen. De slotconclusie van de KNRB is dat “de normen voor het roeiwater in Utrecht niet of nauwelijks gehaald worden, terwijl er intensiever wordt geroeid dan gemiddeld.” De KNRB geeft ook aan dat als er meer (overig) scheepvaart komt, de balans vergoed verstoord zal worden: meer scheepvaart zal funest zijn voor de trainingen van de 2300 Utrechtse roeiers.
De beoordeling van de KNRB is verwerkt in het rapport ‘Roeien in een topstad’. Begin 2016 is dit door BUITEN opgestelde rapport overhandigd door Inge Janssen en Kaj Hendriks aan wethouder Paulus Jansen. Hierin staan panklare oplossingen voor het overvol raken van het Merwedekanaal. Concrete plannen van het college bleven echter uit, alleen de toezegging dat er aan de roeiers gedacht zal worden. Ondertussen komen er steeds meer bedreigende plannen voor ons roeiwater. Zo staan er in het schetsontwerp van de Merwedekanaalzone twee nieuwe fiets- en voetgangersbruggen over de rechte kilometer. Deze bruggen zijn bij voorkeur pijlerloos. Het is alleen lang niet duidelijk hoever de gemeenteraad voor pijlerloze bruggen zal gaan. In een rapport over de haalbaarheid van een brug over de kromme kilometer staat dat de doorvaart-wens van de roeiers niet gehaald kan worden, als ze rekening houden met de schepen in de Veilinghaven, behalve als de gemeente twee keer zoveel geld investeert.
In hetzelfde schetsontwerp van de Merwedekanaalzone wordt er gesproken over verlaagde oevers zodat de bewoners van de nieuwe wijk kunnen zwemmen op de rechte kilometer. Zwemmers in het Merwedekanaal veroorzaken al vaak gevaarlijke situaties en het opheffen van het verbod op zwemmers zou dit alleen maar erger maken. Daarnaast zouden mensen gestimuleerd worden om met hun motorbootje aan te leggen aan die verlaagde oevers. Er zijn ook plannen om bij Leidse Rijn de singel te verbinden met het Merwedekanaal. Zo zouden motorbootjes (of nog erger rondvaartboten) een ‘rondje Utrecht’ kunnen varen.
Een goede stap tot verbetering van de situatie is gemaakt begin februari tijdens het Sportdebat. VSU (Vereniging Sport Utrecht) heeft ervoor gezorgd dat alle aanwezige partijen het Sportakkoord hebben ondertekend. Vooral punt acht is voor ons van belang: ‘voor de roeiers moet een oplossing komen; een tweede roeiwater naast het Merwedekanaal is van groot belang en mag wat kosten’. Dit tweede roeiwater komt hoogstwaarschijnlijk in Rijnenburg te liggen. Er is een locatieonderzoek gaande en daaruit lijken vooralsnog twee plannen te komen. Het zal geen officiële wedstrijdbaan worden, maar eerder een rondje zodat er oneindig veel kilometers gemaakt kunnen worden. Het Sportakkoord is ondertekend door D66, CDA, GroenLinks, PvdA, VVD, SP, Stadsbelang en Student & Starter. Het is voor het eerst dat een plan voor een tweede roeiwater zo breed gesteund wordt. Dit is helaas ook het enige positieve plan dat op dit moment aan de gang is op roeigebied. Het gevaar is dat partijen dit plan zien als een ‘goedmakertje’ of vervanging van het Merwedekanaal. Dat is absoluut niet de insteek van de drie roeiverenigingen. De baan in Rijnenburg is vooral interessant voor de wedstrijdroeiers, maar de verenigingen zullen aan de Verlengde Hoogravenseweg blijven staan.
De plannen, die het trainingsgebied van de roeiers beperken, zijn in verschillende fases van ontwikkeling en er hoeft er maar één te slagen om het roeien haast onmogelijk te maken op het Merwedekanaal. Daardoor is het noodzakelijk om een doordachte keuze te maken bij het stemmen op 21 maart.
Verkiezingsprogramma’s
Elke partij heeft een eigen verkiezingsprogramma en hieronder staan de relevante punten die erin staan over roeien, de Merwedekanaalzone en Rijnenburg. De partijen staan op volgorde van de uitslag van vier jaar geleden met de partijen die toen geen zetel hebben gehaald onderaan. Tussenhaakjes staat het huidige aantal zetels in de gemeenteraad.
D66 (13)
“Voor roeiers is het Merwedekanaal de enige plek in de stad waar ze terecht kunnen. Het wordt hier steeds drukker, waardoor de veiligheid van de roeiers in het gedrang komt. Samen met de roeiverenigingen, omwonenden en andere belanghebbenden moet de gemeente zorgen voor heldere afspraken over het gebruik. Wij steunen het initiatief voor een duurzame roei- en watersportbaan in de polder Rijnenburg.”
Verder zegt D66 dat ze willen dat de gemeente eigenaar wordt van het Merwedekanaal, dat nu in handen is van Rijkswaterstaat. Dit zodat de singel vanaf het station via de Leidse Rijn met het Merwedekanaal verbonden kan worden en het mogelijk maakt om een rondje Utrecht te varen.
GroenLinks (9)
Roeien wordt niet expliciet genoemd in het verkiezingsprogramma van GroenLinks. Er wordt ook niks gezegd over de bruggen of Rijnenburg, alleen dat daar een duurzaam energie landschap moet komen. Tijdens het Merwedekanaalzone debat benadrukte GroenLinks dat ze graag willen dat iedereen samen kan sporten of recreëren. Ze willen het Merwedekanaal niet bestempelen als roeiwater, omdat iedereen er gebruik van mag maken. Dat betekent dat ze geen maatregelen zullen nemen om roeiers te beschermen.
“Openbare ruimte in de stad maken we groen, aantrekkelijk en veilig voor sport en andere buitenactiviteiten, met voldoende oog voor natuur en dierenwelzijn. Met name fietsen, zwemmen (in natuurwater), wandelen en hardlopen kunnen we zo ondersteunen.”
VVD (5)
“De roeisport verdient meer aandacht. Roeien hoort bij een grote studentenstad als Utrecht. Het Merwedekanaal wordt steeds drukker en (wedstrijd)roeiers komen steeds meer in het gedrang. Wij willen dat de gemeente met een oplossing komt, zodat roeien in Utrecht mogelijk blijft.”
De VVD wil dat de gemeente geen beslissingen maakt die de bouw van nieuwe huizen bij Rijnenburg zou belemmeren. De plannen van een tweede roeiwater hoeven de bouw van nieuwe huizen niet te belemmeren. De VVD wil wel de singel verbinden met het Merwedekanaal voor het ‘rondje Utrecht’ om meer toeristen te trekken en dus een economisch voordeel eruit te halen.
PvdA (5)
De PvdA noemt roeien of het Merwedekanaal ook niet expliciet. Ze willen wel Rijnenburg als een ‘pauzelandschap’ aanwijzen en dat benutten voor duurzame energie. Na 2030 wil de PvdA de locatie vrijgeven voor woningbouw.
De PvdA wil alleen maar schone vaartuigen op de Kromme Rijn, de singels en grachten. Er wordt alleen niks gezegd over de verbinding tussen Leidse Rijn en de singels.
SP (4)
“Roeiverenigingen zijn populair in Utrecht. Waterwegen waar goed kan worden geroeid worden echter steeds schaarser. De gemeente zorgt daarom voor een goede alternatieve roeibaan. Tot die er is, wordt de Leidsche Rijn niet opengesteld als doorvaarbare route voor gemotoriseerde vaartuigen.”
De SP zet in op breedtesport, ook als dat ten koste gaat van het stimuleren van topsport.
CDA (3)
“Het CDA vindt het van belang dat er een goede roeiaccommodatie komt in de gemeente Utrecht. Op het Merwedekanaal houden roeiers prioriteit en in de ontwikkeling van Rijnenburg wordt de aanleg van een roeibaan meegenomen. Tevens neemt de gemeente het initiatief om met betrokkenen een wedstrijdbaan te realiseren.”
In het verkiezingsprogramma van het CDA wordt niets genoemd over het verbinden van de singel met het Merwedekanaal bij Leidse Rijn.
Stadsbelang Utrecht (2)
Stadsbelang Utrecht wil dat de breedtesport gestimuleerd wordt, maar ook dat de topsport ondersteund blijft. Roeien of het Merwedekanaal wordt niet genoemd. Het enige wat enigszins betrekking heeft op het Merwedekanaal is dat Stadsbelang Utrecht pleit voor kanostoepen en aanlegsteigers voor roei- en fluisterboten op de Oude Rijn en Leidsche Rijn. Deze wateren zijn verbonden met het Merwedekanaal (bij de Munt), maar de doorvaart is lastig als niet onmogelijk. Stadsbelang Utrecht zegt niet in hun verkiezingsprogramma of ze deze doorvaart willen verbeteren.
ChristenUnie (2)
“Bij de ontwikkelingen op het rondom het Merwedekanaal worden de belangen van de roeiers steeds meegewogen, zodat roeien op het Merwedekanaal mogelijk blijft.
Er komt een roeibaan in de polder Rijnenburg.”
De ChristenUnie wil ook een uitgebreider fietsnetwerk in Utrecht en dat de gemiddelde fietser binnen Utrecht sneller is dan de gemiddelde automobilist. Over welke routes dat gaat en of dat betekent dat er meer bruggen moeten komen, wordt niet gespecificeerd.
Student & Starter (1)
Student & Starter wil de Utrechtse roeisport op het Merwedekanaal behouden en uitbreiden in Rijnenburg.
“Het Merwedekanaal is het thuisfront van onze roeiers, maar op dit moment bestaat er geen duidelijkheid wat betreft de toekomst van de roeisport in Utrecht. Het Merwedekanaal zit aan de ondergrens qua eisen voor goed roeiwater. De roeiers hebben binnen de stad geen uitwijkmogelijkheden om optimaal te kunnen blijven trainen. Student & Starter wil de roeisport behouden door een sportzone aan te wijzen op het Merwedekanaal en een watersportbaan te ontwikkelen in Rijnenburg.”
Daarnaast wil Student & Starter investeren in alle (studenten)sporters zodat Utrechters kunnen sporten waar en wanneer ze wilen, ongeacht of ze sporten op een gemeentelijke sportaccommodatie of niet.
Partij voor de Dieren (1)
Er staan niet veel roei- of sportgerelateerde punten in het verkiezingsprogramma van de Partij voor de Dieren, maar ze willen natuurlijke oevers aan het Merwedekanaal (denk aan de oever bij de parkeergarage van de Jaarbeurs) en een verbod op hengelen en particulier vuurwerk gebruik. Verder willen ze dat al het verkeer op de Utrechtse wateren schoon en zonder gebruik van fossiele brandstoffen wordt.
De Partij voor de Dieren wil de realisatie van schone energieproductie faciliteren en stimuleren in Rijnenburg, als er rekening gehouden wordt met de migratieroutes van vogels en vleermuizen en het beperken van overlast voor omwonenden.
Blanco lijst (0)
Blanco lijst heeft geen partijprogramma en richt zich vooral op ouderen. Ze doen ook niet mee met het kieskompas van Utrecht.
DENK Utrecht (0)
DENK Utrecht heeft weinig punten over sport en geen punten over roeiers in hun verkiezingsprogramma. Wel willen ze dat de openbare ruimten moeten aanzetten tot spontane sportbeoefening van volwassenen en kinderen en dat het toerisme in Utrecht bevorderd moet worden. Daarbij willen ze rekening houden met bezienswaardigheden buiten de binnenstad zoals de monumentale Leidsekade.
Evenwicht (0)
Investeren in sport vindt Evenwicht de moeite waard, maar er wordt in het verkiezingsprogramma niet gespecificeerd hoe er precies geïnvesteerd wordt. Roeiers, het Merwedekanaal of Rijnenburg worden niet genoemd.
Partij voor de Vrijheid (PVV) (0)
Er staat twee punten over de Rijnenburg polder in het verkiezingsprogramma van de Partij voor de Vrijheid. Roeiers en het Merwedekanaal worden niet genoemd. De punten zijn dat de PVV direct wil beginnen met ontwikkelen en bouwen van woningen in de polder Rijnenburg en Reijerscop en dat ze goed en efficiënt Openbaar Vervoer willen, met onder andere een tramuitbreiding naar Vleuten en Rijnenburg.
Piratenpartij (0)
De Piratenpartij wil dat de woningbouw in Rijnenburg zo min mogelijk wordt beperkt door windmolens. Verder staan er weinig punten over sport in het verkiezingsprogramma en geen punten over roeien of het Merwedekanaal.
Seniorenpartij Utrecht (0)
Het enige eventueel roeigerelateerd in het verkiezingsprogramma van de seniorenpartij Utrecht is dat ze meer aandacht voor diversiteit in het aanbod van verschillende sporten. Hiermee bedoelen ze dat ze geen voetbal monocultuur willen en dat er naar sporten zoals stoelyoga, wandelen en jeu de boules gekeken moet worden.
Conclusie
Sommige partijen komen openlijk uit voor roeiers, bijvoorbeeld D66, VVD, SP, CDA, Student & Starter en ChristenUnie. Andere partijen zijn minder expliciet. Voor een algemeen beeld van alle standpunten heeft de kieskompas een stemwijzer gemaakt voor Utrecht. De problemen van het Merwedekanaal zijn al een lange tijd urgent. Helaas ziet de gemeenteraad dat vaak niet. Een tweede roeiwater in Rijnenburg is nog nooit zo dicht bij geweest, maar tegelijkertijd is het Merwedekanaal nog nooit zo bedreigd geweest. Zorg voor meer ruimte voor roeiers en stem op 21 maart bewust!
Als laatste is het nog van belang om te realiseren dat 2/3 van de studenten überhaupt niet stemt. Heb jij tot nu toe niet gestemd? Vervul dan deze keer je democratische plicht en zorg voor meer roeigezinde partijen in het college. Elke stem telt!
Wil je graag meer weten over bijvoorbeeld de gebruikte bronnen? Of wil je graag in actie komen voor ons roeiwater? Mail dan naar blikredaxi@orcaroeien.nl en wij helpen je verder!